☏ 665-295-880 |
|
MIEJSCOWOŚĆ | Radziszów |
GMINA | Skawina |
POWIAT | Kraków |
WOJEWÓDZTWO | Małopolskie |
ID Działki | (RODO) |
Spis treści
Inwestor zlecił wykonanie prognozy dla studni na potrzeby gospodarstwa domowego na działkach (...) w miejscowości Radziszów, gmina Skawina, powiat krakowski. Zapotrzebowanie na wodę ze studni nie będzie przekraczać 5m3 na dobę a planowana głębokość nie może przekraczać 30m w wypadku uproszczonej procedury wykonawczej lub do 100m w wypadku konieczności uzyskania pozwolenia wodno-prawnego. Poniższą prognozę dla ujęcia wykonano na podstawie dostępnych danych otworowych, danych mapowych oraz publikacji.
Lokalizacja, morfologia i hydrografia
Badany obszar zlokalizowany jest na kompleksie działek (...) w miejscowości Radziszów, gmina Skawina powiat krakowski. Działka znajduje się w obrębie terenu wiejskiego, zagospodarowanego działkami rolnymi oraz działkami z budownictwem jednorodzinnym, co przedstawiono na ortofotomapie z oznaczonymi granicami działek katastralnych na Fig.2a. Działka jest niezabudowana, posiada kształt regularnego prostokąta o powierzchni 4284m2. Na Fig.2b przedstawiono kontury terenu za pomocą poziomic mapy topograficznej.
Fig.2a Lokalizacja działki na tle ortofotomapy.
Działka znajduje się na powierzchni terenu o znacznym spadku, dochodzącym do wartości kąta ok 9.6o (17%) w generalnym kierunku południowym (ściśle SSW) - co przedstawiono na Fig 2b. Na osi wschód-zachód, w centrum działki, spadek jest mniejszy i wynosi około 3-4o. Idąc po zachodniej granicy działki, poziom terenu spada od 262.5m do 254m nad poziom morza (n.p.m.) na odcinku 45 metrów. Można przyjąć, średni poziom terenu dla całej działki na około 261m n.p.m.
Fig.2b Mapa topograficzna z podkładem relatywnej hipsometrii oraz profil wysokościowy wzdłuż zachodniej granicy działki (263-255m n.p.m.)
Działka znajduje się na wzniesieniu, tzw. garbie, ograniczonym dwoma dolinami rzecznymi, od zachodu cieku Mogiłka, a od wschodu cieku Skawinka. Mogiłka to dopływ Skawinki, która to z kolei stanowi dopływ Wisły. Na Fig.2c przedstawiono lokalny profil wysokościowe pomiędzy ciekami wodnymi na wschód i zachód, na długości ok.1.6km, z centralnym punktem na omawianym kompleksie działek. Dno doliny Mogiłka jest na ok. 234m n.p.m., natomiast dno Skawinki znajduje się na ok.220m n.p.m.. Doliny znajdują się w odległości ok.800m od centrum działki, które jest na 261m n.p.m., tak więc Mogiłka i Skawinka przepływają na poziomach odpowiednio
27m oraz 41m poniżej centrum działki. Najwyższy punkt w okolicy to szczyt wzniesienia o nazwie Kiełek, znajdujący się na wysokości 293m n.p.m. w odległości ok.350m na północ (ściślej NNW) od centrum działki.
Fig.2c Profil wysokościowe działki..
Generalnie, geologię w obszarze okolic Skawiny należy rozpatrywać na dwóch poziomach: powierzchniowym -głównie wieku Czwartorzędowego i wgłębnym - utwory Kredy. Tabela nr 1 przedstawia wydzielenia widoczne na mapie geologicznej zakrytej, to jest utwory powierzchniowe oraz te utwory wgłębne, które wychodzą miejscami na powierzchnie. Mapę zakrytą wraz z zasięgami obszarów wydzieleń przedstawia Fig. 3a.
Tabela nr 1. Utwory geologiczne w okolicy omawianej działki
Symbol na mapie powierchniowej / wgłębnej | Wydzielenia | Geneza | Stratygrafia |
Q1 | Iły, gliny, rumosze skalne oraz bloki (pakiety fliszu) koluwialne | osady koluwialne (osuwiskowe, soliflukcyjne) | Holocen (Czwartorzęd) |
Q2 | Iły, gliny, rumosze skalne oraz bloki (pakiety fliszu) koluwialne | osady koluwialne (osuwiskowe, soliflukcyjne) | Holocen (Czwartorzęd) |
Q3 | Lessy i mułki pyłowate lessopodobne | - | Zlodowacenia polnocnopolskie (Czwartorzęd) |
Q4 | Iły, gliny, piaski i gliny z rumoszami skalnymi, deluwialne i koluwialne (kongeliflukcyjne) | osady deluwialne (zmywow powierzchniowych) | Czwartorzed |
Q5 | Namuły, piaski i żwiry den dolinnych | osady rzeczne (fluwialne, aluwialne) | Holocen (Czwartorzęd) |
Cr1 / 31 | Piaskowce i zlepieńce z wkładkami łupków pstrych (warstwy istebniańskie dolne) | - | Mastrycht (Kreda) |
Cr2 / 18 * | Gezy i spongiolity z wkładkami margli i łupków (warstwy gezowe) | - | Alb-Cenoman (Kreda) |
- / 34 | Łupki pstre | - | Cenoman-Senon |
CrT / 22A | Piaskowce i lupki z wkładkami tufitów | - | Oligocen-Miocen (Kreda-Trzeciorzęd) |
* Gezy i spongiolity z wkładkami margli i łupków - warstwy gezowe. Warstwy gezowe są to głównie piaskowce składające się z kwarcu i igieł gąbek krzemionkowych. Piaskowce przekładane są szarymi, zielonkawymi lub czarnymi łupkami.
**Są to piaskowce gruboławicowe, gruboziarniste, arkozowe, niezbyt twarde, przekładane łupkami o ciemnych barwach.
Fig.3a Lokalizacja otworów geologicznych i stanowisk dokumentacyjnych na tle geologicznej utworów powierzchniowych. Objaśnienia w Tabeli 1.
Działka znajduje się na stoku stoku okrytym miąższymi pokrywami glin lessopodobnych, co przedstawiono symbolem Q3 na Fig.3a. W pobliżu działki, znajdują się podobne utwory powierzchniowe, jednak uruchomione procesami osuwiskowymi oraz soliflukcyjnymi, są to Q1 oraz Q2 na Fig.3a.
W budowie geologicznej okolic Skawiny biorą udział utwory serii podśląskiej i śląskiej. Na Fig.3c przedstawiono lokalizację działki w konkekście geologii wgłębnej. W okolicy działki serię śląską reprezentują warstwy istebniańskie dolne a serię podśląską warstwy gezowe.
Pod utworami powierzchnowymi, na działce znajdują się na warstwy istebniańskie dolne (Cr1 / 31), które wykształcone są jako piaskowce i zlepieńce z wkładkami łupków pstrych. Cr1/31 nasunięte są na północ na warstwy gezowe wykształcone jako gezy i spongiolity z wkładkami margli i łupków (Cr2 / 18). Warstwy gezowe występują też jako piaskowce składające się z kwarcu i igieł gąbek krzemionkowych. Piaskowce przekładane są szarymi, zielonkawymi lub czarnymi łupkami.
Kilkaset metrów od centrum działki na zachód znajduje się Uskok Podolan, oddzielający od Jednostki Skolskiej.
Fig.3b Szkic tektoniczny
Fig.3c Mapa odkryta (bez utworów powierzchniowych) wraz z obszarem fliszowej jednostki hydrogeologicznej 6aTr CrI. Objaśnienia w Tabeli 1.
Dane otworowe w postaci profili otworów i odkrywek zawarto w załącznikach do niniejszego opracowania.
Fig.4a Lokalizacja otworów i ujęć na podkładzie względnych wysokości terenu.
Ujęcia wód podziemnych
Grupa ujęć “A” oraz “B”
Kilkanaście płytkich studni zostało zlokalizowanych w latach 1981 – 1992 na wzniesieniu około 0.6km na południowy-zachód od centrum działki. Obiekty te zostały usytuowane na osadach osuwiskowych i soliflukcyjnych. Przez liczne szczeliny i spękania w tych utworach wnika woda deszczowa, gromadząc się w masie osuwiska a następnie wypływając u jego czoła. Tego typu lokalny zbiornik wody gruntowej został zagospodarowany płytkimi studniami o głębokości do 4m. Udokumentowana wydajność źródeł to 2.5 - 12.1 m3/dzień. Brak jest danych na temat jakości wód uzyskanych z ujęć, lecz mała głębokość wskazuje, że ujęcia były podatne na wpływ zanieczyszczeń z powierzchni terenu. Ujęcia usytuowane były na rzędnych zbliżonych do rzędnych omawianej działki (m n.p.m.) lub kilkanaście metrów wyżej.
Nazwa | Głębokość [m] | Rzędna [m n.p.m.] | Rok wykonania | Miejscowość | Typ obiektu | Stratygrafia na dnie |
9960252-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-11 | 2 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960245-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-5A | 1.5 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960090-WODOCIĄG ŹRÓDŁO ZR | 0 | 260 | 1981 | Radziszów | Źródło | null |
9960244-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-4 | 2.3 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960254-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-13 | 2 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960154-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-8 | 1.4 | 272.5 | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960152-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-10 | 1.5 | 283.4 | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960247-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-5C | 1.5 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960253-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-12 | 2 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960246-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-5B | 1.5 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960249-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-6 | 1.5 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960250-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-7 | 2.5 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960248-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-5D | 1.5 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960251-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-9 | 4 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960241-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-1 | 2.4 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960242-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-2 | 2 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
9960243-SP.WOD. "KOCIOŁ" Z-3 | 1.5 | null | 1992 | Chożyny | Źródło | Trzeciorzęd |
Ujęcie “C”
Ujęcie zlokalizowane ok.0.5km na południe od omawianej działki, wykonane w roku 1981 w formie ujęcia źródła na rzędnej terenu 260m n.p.m. Podobnie jak ujęcia z grupy “A” i “B”, ujmuje utwory osuwiskowe i soliflukcyjne. Jakość i wydajność nie jest znana.
Nazwa | Głębokość [m] | Rzędna [m n.p.m.] | Rok wykonani a | Miejscowo ść | Typ obiektu | Stratygraf ia na dnie |
9960090- WODOCIĄG ŹRÓDŁO ZR | 0 | 260 | 1981 | Radziszów | Źródło | null |
Grupa ujęć “D”
Ujęcia zlokalizowane w znacznej odległości, bo około 5km na wschód od omawianej działki, jednak w podobnym kontekście geologicznym. Trzy otwory odwiercone zostały w 1983r. do głębokości od 3 do 4m. Ujęcia znajdują się na rzędnej 250m n.p.m., podobnie jak ujęcia z grupy “A” i “B”, ujmują utwory osuwiskowe i soliflukcyjne. Wydajność oraz jakość wód nie jest znana.
Nazwa | Głębokość [m] | Rzędna [m n.p.m.] | Rok wykonania | Miejscowość | Typ obiektu | Stratygrafia na dnie |
9960107-SP.W. PODLESIE 2 | 4 | 250 | 1983 | Podlesie | Otwór | Czwartorzęd |
9960109-SP.W. PODLESIE 1 | 3 | 250 | 1983 | Podlesie | Otwór | Czwartorzęd |
9960108-SP.W. PODLESIE 3 | 4 | 250 | 1983 | Podlesie | Otwór | Czwartorzęd |
Ujęcie “I”
Nazwa | Głębokość [m] | Rzędna [m n.p.m.] | Rok wykonania | Miejscowość | Typ obiektu | Stratygrafia na dnie |
9960145- SZKOŁA | 9.2 | 220 | 1988 | Radziszów | Otwór | Czwartorzęd |
Zlokalizowane ok.1.3km na północny wschód, ujęcie dla szkoły podstawowej odwiercone w 1988r. w osadach tarasów rzecznych rzeki Skawinka. Brak informacji na temat wydajności studni lub jakości wody. Poziom wody w studni w 1989r. Wyniósł 6.8m poniżej powierzchni terenu, a więc 213.2m n.p.m..
Ujęcie “J”
Nazwa | Głębokość [m] | Rzędna [m n.p.m.] | Rok wykonania | Miejscowość | Typ obiektu | Stratygrafia na dnie |
Radziszów działka (...) | 41.0 | 261 | 2022 | Radziszów | Otwór | Kreda |
Na omawianej działce, w jej centralnej części odwiercono w 2022 otwór badawczy do głębokości 41m.
Zakładama rzędna terenu w miejscu odwiertu to 261m n.p.m. Otwór okazał się negatywny, to znaczy wydajność wyniosła <1m3/dzień. Z ustnego wywiadu z wiertaczem wynika że do ok. 12m występowały słabo-przepuszczalne utwory czwartorzędowe, następnie nawiercono szaro do łupki do 35m około, po czym uzyskano piaskowiec koloru jasnoszarego do ciemnoszarego do czarnego z rumoszem skalnym do spodu otworu na 41m. Poza sączeniami na około 20m, nie zaobserwowano dopływu wód podziemnych do otworu. Otwór został odwiercony za pomocą młotka z użyciem sprężonego powietrza. Napotkano na problem z wydobyciem zwiercin z ostatnich metrów otworu.
Otwory dokumentacyjne
Naturalna odkrywka skał została opisana w punkcie E. Państwowy Instytut Geologiczny wykonał również otwory badawcze F,G,H dokumentujące geologię podłoża w miejscach gdzie nie ma naturalnych odkrywek skał.
Punkt | Nazwa | Rzędna [m n.p.m.] | Głębokość [m] | Rodzaj punktu |
E | 0996-0024 | 259 | 1.6 | Odsłonięcie naturalne |
F | 0996-0026 | 239 | 6 | Sonda ręczna |
G | 0996-0027 | 234 | 12 | Sonda ręczna |
H | 0996-0025 | 280 | 14 | Sonda ręczna |
Odkrywka E o wysokości 1.6m na rzędnej 259m n.p.m., ukazuje profil kredowych piaskowców ze zlepieńcami
- warstwy istebniańskie dolne Cr1.
Odwiercony do głębokości 6m, na rzędnej 239m n.p.m., w roku 1993, otwór F wskazał obecność Czwartorzędowych glin pylastych do 5.4m, poniżej których znajdowały się piaskowce i łupki górno-kredowe.
Odwiercony do głębokości 6m, na rzędnej 234m n.p.m., w roku 1993, otwór G wskazał obecność Czwartorzędowych lessów do 9.5m, poniżej których znajdowały się gliny piaszczyste. Kredowe podłoże nawiercono na ok.12m.
Odwiercony do głębokości 14m, na rzędnej 280m n.p.m., w roku 1993, otwór H wskazał obecność Czwartorzędowych glin pylastych do ok.14m, poniżej których znajdowały się utwory podłoża kredowego.
Państwowy Instytut Geologiczny publikuje mapy hydrogeologiczne w których oznacza zasięg obszarowy jednostek hydrogeologicznych. Jednostka hydrogeologiczna to poziom lub zespół poziomów wodonośnych należących do określonej stratygraficznie jednostki: epoki (np. piętro kredowe, piętro trzeciorzędowe). W obrębie piętra wodonośnego można wyróżnić warstwy wodonośne. W szerszym znaczeniu za warstwę wodonośną uznaje się też niewarstwową strefę utworów przepuszczalnych nasyconych wodą, wykazującą przewodność dostateczną do powstania strumienia wód podziemnych i możliwość ujęcia wód studniami. W przypadku braku wydzielenia jednostki hydrogeologicznej na danym obszarze PIG oznajmia dominację utworów geologicznych które nie są przepuszczalne lub też wydajność tych utworów jest niska, np. poniżej 1m3 na godzinę.
Na Fig.5a przedstawiono usytuowanie działki względem jednostek hydrogeologicznych. Omawiana działka znajduje się w pobliżu północno zachodniej granicy fliszowej (wgłębnej) jednostki hydrogeologicznej oznaczonej jako 6aTr-CrI. Cytując Opis do Mapy Hydrogeologicznej: “Jednostka 6aTr-CrI jest największą na arkuszu - zajmuje powierzchnię 148 km2. Obejmuje wodonośne utwory piaskowcowo - łupkowe jednostki śląskiej. Ograniczone i nierównomierne rozpoznanie nie 12 pozwala jednoznacznie na określenie parametrów hydrogeologicznych tego poziomu. Na podstawie danych z otworów studziennych oraz przez analogię do sąsiednich obszarów przyjęto średnią miąższość warstwy wodonośnej - 15 m, wydajność potencjalną studni w przedziale 2-5 m3/h, a moduł zasobów dyspozycyjnych w wysokości 75,6 m3/24h/km2.”
Należy zauważyć że jednostka ta przebiega niejako “pod” lub “łączy się” z kolejną jednostką, związaną z utworami rzeki Skawinka - jednostką 2aQII/Tr-Cr.
Opis do Mapy Hydrogeologicznej: “2aQII/Tr-Cr - obejmuje fragment doliny Skawinki, o powierzchni 5 km2, w obrębie, której wodonośne utwory czwartorzędowe leżą na wodonośnych utworach piaskowcowo -łupkowych jednostki śląskiej. Ograniczone rozpoznanie hydrogeologiczne nie pozwala na dokładniejsze określenie parametrów tej jednostki. Przez analogię do sąsiednich obszarów przyjęto miąższość warstwy wodonośnej - 2 m, a potencjalną wydajność otworu określono od kilku do 10 m3/h. Średni moduł zasobów dyspozycyjnych przyjęto na 151,2 m3/h/km2.”
Fig.5a. Lokalizacja omawianej działki na tle wycinka Mapy Hydrogeologicznej (ostatnia wersja mapy, rok 1997)
Działka nr (...) w Radiszowie znajduje się na wysokości 262.5m do 254m nad poziom morza (n.p.m.)
Bezpośrednio pod powierzchnią terenu, do głębokości kilkunastu metrów zalegają słabo-przepuszczalne utwory czwartorzędowe. Zostało to potwierdzone wierceniem badawczym “J”. Podobne miąższości słabo-przepuszczalnych utworów czwartorzędowych udokumentowano na wzgórzach po przeciwnej stronie doliny rzeki Skawinka, otwory “G” i “H”.
Działka zlokalizowana jest na wgłębnej warstwie wodonośnej 6aTr-CrI, na jej zachodniej granicy.
Zakładając połączenie obu jednostek hydrogeologicznych 2aQII/Tr-Cr oraz 6aTr-CrI, należy założyć również podobne poziomy wód podziemnych, a zatem mając na wschód od omawianej działki poziom 220m n.p.m. w jednostce 2aQII/Tr-Cr, należy spodziewać się tego samego poziomu w jednostce 6aTr-CrI na przedłużeniu hydroizohips.
W okolicy omawianej działki występuję nasunięcie piaskowców jednostki śląskiej na warstwy gezowe jednostki podśląskiej - co ukazano na Fig.3c jako nasunięcie utworów oznaczonych jako nr 31 na nr 18. Należy się więc spodziewać zmniejszonej miąższości piaskowców w związku nasunięciem.
Brak jest udokumentowanych ujęć wód podziemnych z jednostki 6aTr-CrI, natomiast są liczne, płytkie ujęcia źródeł znajdujących się w utworach osuwiskowych i soliflukcyjncyh na stokach wzgórz oraz w płytkich studniach w dolinie rzeki Skawinka.
Wzgorze w formie garbu, ze szczytem o nazwie Kiełek na wysokości 293m n.p.m. okryte jest miąższą pokrywą czwartorzędowych utworów słaboprzepuszczalnych, co wraz ze stromym nachyleniem zboczy, znacznie utrudnia zasilanie warstwy wodonośnej 6aTr-CrI z opadów. Dodatkowo, wsgórze Kiełek jest odwadniane z dwóch stron przez cieki Mogiłka i Skawina, co powoduje że spodziewany poziom wód podziemnych jednostce 6aTr-CrI jest spodziewany na poziomie rzednych odwadnianych cieków powierzchniowych, to jest pomiędzy 234m a 220m n.p.m.
Obecność ujęć wody w dolinie Skawinki powoduje dodatkowe obniżenie poziomu wód podziemnych. Ujęcie “I” zlokalizowane ok.1.3km na północny wschód, ujęcie dla szkoły podstawowej odwiercone w 1988r. w osadach tarasów rzecznych rzeki Skawinka. Poziom wody w studni w 1989r. Wyniósł 6.8m poniżej powierzchni terenu, a więc 213.2m n.p.m..
Będąc niejako “na skraju” warstwy wodonośnej, w miejscu lokalizacji działki wody dopływają jedynie ze wschodniej części 6aTr-CrI.
Zalecenia:
Pogłębić otwór badawczy “J” wykonany w centralnej części działki do głębokości odpowiadającej rzędnej 203m n.p.m., to jest 10m poniżej poziomu wody udokumentowanego w studni “I” wykopanej w jednostce 2aQII/Tr-Cr połączonej z 6aTr-CrI.
Otwór powinien być wykonany za pomocą metody płuczkowej, z zastosowaniem odpowiedniej gęstości płuczki dla ustabilizowania ścian otworu i wzniesienia zwiercin z dna otworu.
W przypadku braku możliwości pogłębienia otworu “J”, należy wykonać nowy otwór w południowo-zachodniej części działki (punkt “K” na Fig.6a), ze względu na najniższą rzędną terenu, to jest 254m
n.p.m. a więc możliwość uzyskania wymaganej rzędnej dna otworu przy minimalnej długości otworu. Dodatkowo, lokalizacja w tym miejscu może być korzystna ze względu na większe prawdopodobieństwo wystąpienia dodatkowego zasilania z utworów osuwiskowych znajdujących się na zachód i południowy zachód (Q1 na Fig.3a) od omawianej działki. Bezpośrednio przy południowo-zachodnim rogu działki biegnie, skierowany na południowy wschód, parów/wąwóz, powstały z odwadniania utworów osuwiskowych.
Opierając się na zaprezentowanych wyżej danych, ujęcie w lokalizacji “K” na Fig.6a powinno dostarczyć wymaganych minimum 5m3 / dzień przy głębokości 50-55m. Spodziewana jakość wody z jednostki 6aTr-CrI powinna być zdatna do spożycia jednak spodziewa się przekroczenia dopuszczalnych niektórych elementów jak żelazo i mangan, co typowe jest dla wód podziemnych fliszu karpackiego.
Zaleca się obecność geologa przy nadzorze wiercenia otworu badawczego.
Pozwolenie wodnoprawne jest wymagane w przypadku studni głębszej niż 30 metrów głębokości, lub gdy planowany pobór wody ze studni jest większy niż 5 metrów sześciennych na dobę.
